Nerki to narząd, którego rola w organizmie jest nie do przecenienia. Codziennie filtrują krew, usuwają zbędne produkty przemiany materii, regulują gospodarkę wodno-elektrolitową, ciśnienie krwi oraz uczestniczą w syntezie ważnych hormonów. Współczesny tryb życia, dieta bogata w sól, stres, a także stosowanie niektórych leków mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie nerek. Warto więc zadbać o ich prawidłową pracę, sięgając po odpowiednią dietę i suplementację. W tym artykule znajdziesz informacje jak właściwie działają nerki, jak mądrze dobierać suplementy diety, by wspomagać funkcje nerek, jakie składniki są szczególnie istotne oraz na co zwracać uwagę, by nie zaszkodzić tym niezwykle ważnym organom.
Rola nerek w organizmie - dlaczego są tak ważne i jak działają?
Nerki to przede wszystkim „filtr” organizmu. Zbudowane są z milionów mikroskopijnych jednostek, zwanych nefronami, w których zachodzi proces filtrowania krwi. Każdy nefron składa się z kłębuszka nerkowego (glomerulus) oraz kanalika nerkowego.
Proces rozpoczyna się w kłębuszku nerkowym, gdzie pod wpływem ciśnienia krew jest przesączana przez cienkie ścianki naczyń do torebki Bowmana. Powstaje tzw. filtrat pierwotny, który zawiera wodę, jony, glukozę, aminokwasy oraz produkty przemiany materii (np. mocznik). Elementy większe, jak białka czy krwinki, pozostają w naczyniach krwionośnych.
Następnie filtrat przepływa przez system kanalików nerkowych. W ich obrębie zachodzi selektywne wchłanianie zwrotne - organizm odzyskuje potrzebne mu substancje, takie jak glukoza, aminokwasy czy część jonów i wody. Z kolei niepotrzebne lub szkodliwe związki (np. mocznik, kreatynina, nadmiar jonów) są wydalane z organizmu w postaci moczu.
Inne funkcje nerek:
- utrzymują równowagę wodno-elektrolitową organizmu,
- regulują ciśnienie tętnicze poprzez wydzielanie reniny i kontrolę objętości płynów,
- produkują erytropoetynę, hormon stymulujący wytwarzanie czerwonych krwinek w szpiku kostnym,
- aktywują witaminę D do jej biologicznie czynnej formy, co wpływa na gospodarkę wapniowo-fosforanową,
- usuwają z organizmu toksyny, zbędne produkty przemiany materii i nadmiar wody,
- utrzymują równowagę kwasowo-zasadową, regulując pH krwi.
Każdego dnia przez nerki przepływa około 180 litrów krwi, z czego powstaje około 1,5 litra moczu. Ich prawidłowe funkcjonowanie jest więc naprawdę ważne dla zachowania prawidłowego działania organizmu.
Czynniki wpływające na funkcjonowanie nerek
Na kondycję nerek wpływa wiele elementów stylu życia i środowiska. Dieta bogata w sól, nadmiar białka, odwodnienie, nadużywanie leków przeciwbólowych czy przewlekły stres mogą prowadzić do przeciążenia tych narządów. Z drugiej strony dbanie o odpowiednie nawodnienie, czyli picie około 30-35 ml wody na każdy kilogram masy ciała dziennie, pomaga nerkom prawidłowo filtrować krew i zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych. Dieta śródziemnomorska, bogata w warzywa, oliwę z oliwek i kwasy omega-3, chroni nerki, zmniejszając uszkodzenia spowodowane stresem oksydacyjnym. Suplementacja magnezem (200-400 mg na dobę) może wspierać pracę kanalików nerkowych, a ekstrakty z miłorzębu japońskiego pomagają poprawić krążenie krwi w nerkach. Zbilansowana dieta oraz właściwa suplementacja mogą wspomagać funkcje nerek i chronić przed niekorzystnymi skutkami cywilizacyjnymi.
Suplementacja a funkcje nerek - podstawowe zasady
Wybierając suplementy diety mające na celu wspomaganie funkcji nerek, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach. Przede wszystkim, suplementy nie mogą zastąpić zdrowej diety i stylu życia. Ich zadaniem jest uzupełnienie niedoborów oraz wspieranie procesów zachodzących w organizmie. Ważne jest, by stosować je zgodnie z zaleceniami producenta oraz po konsultacji z lekarzem, zwłaszcza jeśli występują choroby przewlekłe lub przyjmowane są inne leki.
Niektóre składniki mineralne i witaminy mogą być szczególnie pomocne w utrzymaniu prawidłowej pracy nerek, podczas gdy inne - w nadmiarze - mogą je obciążać.
Składniki mineralne wspomagające funkcje nerek
Prawidłowa podaż składników mineralnych jest niezbędna dla utrzymania równowagi elektrolitowej oraz właściwego funkcjonowania nerek. Do najważniejszych zalicza się:
- Potas - reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową, uczestniczy w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi oraz wspiera usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. Niedobór potasu może prowadzić do zaburzeń pracy nerek, natomiast jego nadmiar, zwłaszcza u osób z niewydolnością nerek, jest niebezpieczny.
- Magnez - bierze udział w licznych procesach metabolicznych, wspiera procesy oczyszczania nerek oraz może zapobiegać powstawaniu kamieni nerkowych. Magnez uczestniczy także w regulacji ciśnienia krwi.
- Wapń - jest istotny dla przewodnictwa nerwowego i regulacji ciśnienia, jednak jego nadmiar może sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych. Suplementacja wapnia powinna być zawsze dostosowana do indywidualnych potrzeb organizmu.
- Cynk - uczestniczy w procesach detoksykacji oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego.
- Selen - działa jako antyoksydant, chroniąc komórki nerek przed stresem oksydacyjnym.
- Warto podkreślić, że składniki mineralne, takie jak cynk, magnez czy potas, są niezbędne w diecie człowieka i nie należy ich mylić z minerałami w sensie geologicznym - te ostatnie występują w przyrodzie, np. w skałach czy nad morzem, natomiast składniki mineralne są istotne dla procesów życiowych organizmu
Witaminy a funkcje nerek
Witaminy również odgrywają ważną rolę w utrzymaniu prawidłowych funkcji nerek. Szczególnie istotne są:
- Witamina C - jest silnym antyoksydantem, wspiera ochronę komórek nerek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi oraz pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Jej odpowiednia podaż może redukować ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
- Witamina D - jest aktywowana w nerkach i niezbędna do utrzymania prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz regulacji ciśnienia krwi. Niedobór witaminy D może prowadzić do zaburzeń pracy nerek, jednak jej nadmiar jest niebezpieczny i może powodować odkładanie się wapnia w nerkach.
- Witamina B6 - uczestniczy w produkcji enzymów niezbędnych do detoksykacji nerek, wspomaga rozpuszczanie kamieni nerkowych i prawidłową pracę układu moczowego.
- Witaminy z grupy B (B1, B2, B12, kwas foliowy) - biorą udział w procesach metabolicznych, wspierają produkcję energii i funkcje oczyszczania organizmu.
Zioła i naturalne ekstrakty wspomagające funkcje nerek
Wiele suplementów diety bazuje na naturalnych wyciągach roślinnych, które od wieków były wykorzystywane do wspomagania funkcji nerek i układu moczowego. Do najczęściej stosowanych należą:
- Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea) - wykazuje właściwości antyoksydacyjne, wspomaga naturalne procesy oczyszczania organizmu oraz funkcje nerek.
- Brzoza brodawkowata (Betula pendula) - jej ekstrakty wspierają detoksykację i funkcje układu moczowego, pomagają w usuwaniu toksyn.
- Skrzyp polny (Equisetum arvense) - bogaty w krzemionkę, wspomaga odbudowę tkanek, a także funkcje oczyszczania nerek.
- Lubczyk (Levisticum officinale) - działa moczopędnie, co może pomagać w zapobieganiu powstawaniu kamieni nerkowych oraz wspiera funkcjonowanie dróg żółciowych.
- Chanca piedra (Phyllanthus niruri) - tradycyjnie stosowana w celu wspomagania usuwania kamieni nerkowych oraz wspierania funkcji oczyszczania organizmu.
- Żurawina - znana z właściwości wspierających funkcjonowanie dróg moczowych, może zapobiegać infekcjom układu moczowego.
- D-mannoza - naturalny cukier, który wspomaga oczyszczanie dróg moczowych z bakterii, szczególnie polecany przy nawracających infekcjach.
- Pokrzywa - działa moczopędnie, wspomaga usuwanie toksyn i wspiera funkcje oczyszczania organizmu.
Adaptogeny a funkcje nerek
Adaptogeny to grupa roślin, które pomagają organizmowi przystosować się do stresu i wspierają jego prawidłowe funkcje fizjologiczne. Choć ich główne działanie kojarzone jest z układem nerwowym i odpornościowym, adaptogeny mogą również pośrednio wspierać funkcjonowanie nerek. Poprzez redukcję stresu i wsparcie homeostazy, adaptogeny takie jak ashwagandha czy żeń-szeń mogą korzystnie wpływać na ogólną kondycję organizmu, w tym na funkcje oczyszczania i detoksykacji.
Probiotyki a funkcjonowanie nerek
Coraz więcej badań wskazuje na związek między mikrobiotą jelitową a funkcjonowaniem nerek. Niektóre szczepy bakterii probiotycznych, takie jak Lactobacillus acidophilus, mogą wspomagać obniżenie poziomu azotu mocznikowego we krwi oraz łagodzić stany zapalne związane z niewydolnością nerek. Suplementacja probiotykami może więc wspierać oczyszczanie organizmu z toksyn oraz wpływać na prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego.
Suplementacja - na co uważać?
Choć suplementy diety mogą być cennym wsparciem dla funkcji nerek, ich niewłaściwe stosowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. Szczególną ostrożność należy zachować przy suplementacji wapnia oraz białka - ich nadmiar może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych lub przeciążenia nerek. Osoby z przewlekłymi chorobami nerek powinny zawsze konsultować suplementację z lekarzem.
Warto także zwracać uwagę na jakość suplementów - produkty renomowanych producentów, posiadające odpowiednie certyfikaty, gwarantują bezpieczeństwo i skuteczność. Suplementy należy stosować zgodnie z zaleceniami, nie przekraczając rekomendowanych dawek.
UroBest - suplement wspomagający funkcje nerek
Na rynku dostępne są różnorodne preparaty zawierające wyciągi z ziół, witaminy oraz składniki mineralne, które mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie nerek. Wśród składników, których warto szukać w suplementach diety, wymienia się m.in.:
- ekstrakty z nawłoci, brzozy, skrzypu polnego, lubczyku, chanca piedra,
- witaminę C, witaminę B6, witaminę D,
- potas, magnez, cynk, selen,
- żurawinę, D-mannozę, pokrzywę.
Preparaty takie jak UroBest łączą kilka z tych składników w jednej formule, co pozwala na kompleksowe wsparcie procesów oczyszczania organizmu oraz utrzymanie prawidłowych funkcji nerek.
Dieta wspomagająca funkcje nerek
Należy pamiętać, że suplementy diety nie zastąpią zdrowego stylu życia. Podstawą wspierania prawidłowego funkcjonowania nerek jest odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w warzywa (takie jak szpinak, marchew, buraki), owoce (np. jabłka, jagody, awokado), orzechy i nasiona. Ważne jest także utrzymanie właściwego nawodnienia, ograniczenie spożycia soli i nadmiaru białka oraz regularna aktywność fizyczna. Takie podejście pozwala na optymalne wykorzystanie potencjału nerek w codziennym funkcjonowaniu organizmu
Podsumowanie: jak utrzymać nerki w dobrej kondycji?
Nerki to narząd, o który warto dbać każdego dnia. Odpowiednio dobrane suplementy diety mogą wspomagać ich funkcje oczyszczania, regulację gospodarki wodno-elektrolitowej oraz ochronę przed stresem oksydacyjnym. Kluczowe składniki to potas, magnez, cynk, witamina C, witamina D, witamina B6 oraz ekstrakty z ziół takich jak nawłoć, brzoza, skrzyp polny, lubczyk, chanca piedra czy żurawina. Suplementację należy zawsze dostosować do indywidualnych potrzeb i prowadzić ją świadomie, pamiętając o konsultacji z lekarzem w przypadku chorób przewlekłych.
Wspieranie funkcji nerek to inwestycja w dobre samopoczucie i energię na co dzień. Odpowiednia dieta, nawodnienie, aktywność fizyczna oraz przemyślana suplementacja to klucz do utrzymania nerek w dobrej kondycji przez długie lata.
Źródła:
- Kimmel, Paul L. The Body’s Keepers: A Social History of Kidney Failure and Its Treatments.
Rochester, MN: Mayo Clinic Press, 2024. - Zhang, Jeff L., Henry Rusinek, Hersh Chandarana, and Vivian S. Lee.
"Journal of Magnetic Resonance Imaging." 2012. - Kee, Terence Yi Shern, Jason Chon Jun Choo, Keng Thye Woo, Chieh Suai Tan. The Kidney Book: A Practical Guide on Renal Medicine. Singapore: World Scientific, 2023
- Hunt, Walter A., Thriving with Kidney Disease. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2019.
- Brenner, Barry M., and Rector, Floyd C., Brenner and Rector’s The Kidney. 11th Edition., Philadelphia: Elsevier, 2019.