Jakie witaminy są kluczowe dla wzroku?

Zachód słońca, uśmiech dziecka, barwy kwiatów czy dzieła sztuki trudno sobie wyobrazić życie bez tych doznań. Tego wszystkiego możemy doświadczać dzięki wzrokowi – królowi zmysłów, który pozwala nam funkcjonować w świecie. Codziennie korzystamy z niego automatycznie nie doceniając jego roli, a często go nadwyrężamy.

Zachód słońca, uśmiech dziecka, barwy kwiatów czy dzieła sztuki trudno sobie wyobrazić życie bez tych doznań. Tego wszystkiego możemy doświadczać dzięki wzrokowi – królowi zmysłów, który pozwala nam funkcjonować w świecie. Codziennie korzystamy z niego automatycznie nie doceniając jego roli, a często go nadwyrężamy. Wiele godzin spędzonych przed komputerem czy ze smartfonem powoduje zmęczenie i przeciążenie naszych oczu. Oprócz zachowania odpowiednich zasad higieny wzroku, warto dodatkowo wesprzeć go od wewnątrz. Narząd wzroku, jako jeden z najbardziej wyspecjalizowanych i wrażliwych układów w organizmie, potrzebuje właściwej, zbilansowanej diety, by dostarczyć odpowiednich składników odżywczych. Jak wspomóc swoje oczy na co dzień? Jak zrozumieć rolę diety i suplementacji w profilaktyce schorzeń, by utrzymać dobry wzrok przez całe życie? Poszukajmy odpowiedzi na te pytania i sprawdźmy, które składniki wesprą nasz narząd wzroku już teraz, dodatkowo minimalizując ryzyko chorób, by cieszyć się nim do ostatnich chwil życia.

Wzrok a dieta – dlaczego oczy potrzebują wsparcia od wewnątrz?

Narząd wzroku jest złożonym i delikatnym układem, który codziennie narażony jest na działanie różnych szkodliwych czynników, takich jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy stres oksydacyjny. Aby zapewnić jego prawidłowe funkcjonowanie oraz chronić go przed rozwojem chorób oczu, niezbędna jest odpowiednia dieta, bogata w składniki odżywcze, które pomagają naszym oczom. Dobrze, aby w jadłospisie znalazły się produkty obfitujące w witaminy, składniki mineralne, przeciwutleniacze i kwasy omega-3. NAukowcy podkreślają, że odpowiednia dieta może nie tylko wspomagać prawidłowe funkcjonowanie wzroku, ale również działać profilaktycznie przeciwko wielu chorobom oczu, takim jak zaćma, jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej. Z kolei zdrowe nawyki żywieniowe i jadłospisy bogate w warzywa liściaste (szpinak, jarmuż), owoce, orzechy, nasiona oraz ryby, są fundamentem długotrwałego utrzymania dobrego wzroku.

Jakie witaminy na problemy ze wzrokiem warto uwzględnić w diecie i suplementacji?

Obecnie nikt już nie zastanawia się, czy witamina A pomaga na wzrok – o jakich jednak innych składnikach należy pamiętać? Do najważniejszych witamin, które warto spożywać lub suplementować dla zdrowia oczu lub w sytuacji, kiedy zmagamy się z problemami ze wzrokiem, należą:

• Witamina A – bierze udział w syntezie rodopsyny (światłoczuły barwnik w pręcikach siatkówki, który umożliwia widzenie w ciemności). Jej niedobór prowadzi do zespołu suchego oka, kurzej ślepoty, a nawet trwałej utraty wzroku. Witamina A działa także jako silny antyoksydant, chroniąc komórki oczu przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
• Witamina C – jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni komórki oka przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Jest szczególnie istotna w profilaktyce zaćmy, ponieważ pomaga utrzymać przejrzystość soczewki oraz wspiera produkcję kolagenu, który buduje struktury oka. Niedobór witaminy C zwiększa ryzyko rozwoju chorób oczu związanych z wiekiem.
• Witamina E – to grupa związków o silnych właściwościach antyoksydacyjnych, które chronią wrażliwe na utlenianie kwasy tłuszczowe w komórkach oka. Dzięki temu witamina E wspiera ochronę przed uszkodzeniami siatkówki i soczewki, a jej odpowiedni poziom może zmniejszać ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej oraz zaćmy.
• Witaminy z grupy B, zwłaszcza B2 (ryboflawina), B6, B9 (kwas foliowy) i B12 – odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie nerwu wzrokowego oraz metabolizmu komórek oka. Ryboflawina działa jako antyoksydant i zmniejsza ryzyko rozwoju zaćmy, a witaminy B6, B9 i B12 wspierają naczynia krwionośnych oka i mogą obniżać ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej.
• Luteina i zeaksantyna – to karotenoidy, które gromadzą się w siatkówce, szczególnie w plamce żółtej. Działają jak naturalny filtr, który chroni oczy przed szkodliwym działaniem światła niebieskiego oraz stresem oksydacyjnym. Regularne spożywanie luteiny i zeaksantyny zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej i zaćmy.
• Kwasy tłuszczowe omega-3, zwłaszcza DHA – są niezbędne dla prawidłowej struktury i funkcjonowania siatkówki. Wspierają nawilżenie oczu, zmniejszają ryzyko zespołu suchego oka, a także mogą chronić przed rozwojem zwyrodnienia plamki żółtej.
• Cynk – to składnik mineralny, odpowiedzialny za metabolizm witaminy A. Poza tym chroni siatkówkę przed stresem oksydacyjnym, a jego niedobór skutkuje gorszym widzeniem w nocy i zwiększa podatność na choroby oczu.

Podsumowując, dla zdrowia oczu i zminimalizowania ryzyka ich chorób warto uwzględnić w diecie i suplementacji: witaminę C i E, witaminy z grupy B, luteinę i zeaksantynę, kwasy omega-3 oraz cynk, dbając o ich regularne dostarczanie z różnych źródeł.

Mnogość wartych suplementacji witamin może przyprawiać o zawrót głowy. Dla osób, które mają trudności z dostarczeniem wszystkich niezbędnych składników odżywczych z diety, dobrą opcją mogą być jednak gotowe preparaty, jakimi są suplementy witaminowe.

Czy luteina poprawia wzrok? Fakty i badania

Luteina nie przywraca utraconego wzroku, jednak wspomaga jego zachowanie, chroni oczy przed szkodliwym działaniem światła, spowalnia degenerację siatkówki i wspiera ostrość widzenia. Jej regularne spożycie — zarówno z diety, jak i z dobrze dobranych suplementów — może znacząco wpłynąć na komfort widzenia, szczególnie u osób starszych, pracujących przy komputerze lub z obciążeniem genetycznym. Badania naukowe potwierdzają, że luteina wspiera funkcje wzrokowe i może opóźniać pogarszanie się widzenia, zwłaszcza z wiekiem.

Gdzie znaleźć źródła składników odżywczych dla oczu?

Przede wszystkim warto zauważyć, że wszystkie składniki odżywcze zawierające potrzebne witaminy stanowią jedynie wsparcie, a nie są głównym sposobem leczenia wad wzroku. Żadne potrawy czy suplementy na lepszy wzrok nie sprawią, że Twoje widzenie natychmiast się poprawi. Niemniej różnorodne i zbilansowane posiłki i odpowiednio dobrane suplementy, zawierające luteinę czy witaminy, z pewnością pomogą utrzymać dobrą kondycję oczu i wesprą ich zdrowie.

Komponując jadłospis z myślą o kondycji swoich oczu, warto postawić na następujące elementy i potrawy, które są w nie bogate:

• witaminę A – wątroba, tran, tłuste ryby morskie (śledź, makrela, tuńczyk), jaja (zwłaszcza żółtka), masło oraz warzywa i owoce takie jak marchew, szpinak, jarmuż, czerwona papryka, dynia, morele, melon i papaja.
• witaminę C – cytrusy, papryka, brokuły, jarmuż i truskawki
• witaminy z grupy B – w produktach pełnoziarnistych, jajach, mleku, zielonych warzywach liściastych, mięsie i roślinach strączkowych.
• kwasy omega-3 – tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, sardynki), siemię lniane i orzechy włoskie.
• cynk – mięso, owoce morza, pestki dyni i rośliny strączkowe.
• witaminę E – migdały, nasiona słonecznika, orzechy laskowe, oleje roślinne i awokado.
• luteinę i zeaksantynę - zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż), brokuły, groszek oraz żółte i pomarańczowe warzywa.

Co niszczy wzrok? Produkty szkodliwe dla oczu

Kiedy mówimy o tym, co wpływa na narząd wzroku, warto również wspomnieć o tym, czego powinniśmy unikać, aby nie przyspieszyć jego osłabienia i nie narażać oczu na uszkodzenia. Do produktów i nawyków szkodliwych dla zdrowia oczu należą m.in.:

• dieta uboga w witaminy i antyoksydanty – brak witamin A, C, E, cynku i luteiny może przyspieszać degenerację plamki żółtej oraz prowadzić do suchości i pogorszenia ostrości widzenia.
• nadmierne spożycie cukru i wysoko przetworzonych produktów – zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, która prowadzi do retinopatii cukrzycowej – jednej z najczęstszych przyczyn ślepoty.
• zbyt dużo soli – podnosi ciśnienie krwi, także w obrębie naczyń krwionośnych siatkówki, prowadząc do retinopatii nadciśnieniowej.
• palenie papierosów – przyspiesza starzenie się tkanek oka, zwiększa ryzyko zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej.
• duże ilości alkoholu – działa toksycznie na nerw wzrokowy, a także zaburza wchłanianie witamin niezbędnych dla zdrowych oczu.
• długotrwałe wpatrywanie się w ekran bez przerw – prowadzi do wysychania rogówki i pogorszenia ostrości widzenia.

Unikając powyższych wytycznych pomożemy swoim oczom.

Najlepsze suplementy dla zdrowych oczu – składniki, które warto znać

Zdrowy organizm to podstawa dobrego wzroku, dlatego oprócz odpowiedniej diety i ćwiczeń, warto się wspomóc i sięgnąć po suplementy na odporność, które wspierają ogólną kondycję organizmu i mogą pośrednio korzystnie wpływać na zdrowie oczu. Wśród nich znajdziemy suplementy zawierające witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty, takie jak witamina C, D3, beta-karoten, witaminy A, E. Tego typu preparaty polecane są szczególnie w przypadku osób narażonych na przewlekłe zmęczenie oczu, działanie niebieskiego światła, seniorów czy też dzieci, które mogą korzystać z wygodnych i smacznych żelków, wspierających odporność i zdrowie wzroku.

Ponadto w trosce o zdrowe oczy stworzyliśmy specjalny produkt o nazwie Best Eyeshield. Formuła preparatu opiera się na synergicznym działaniu składników aktywnych, znanych z korzystnego wpływu na narząd wzroku.​ W jego składzie znajdują się:

• ekstrakt z aksamitki, który zawiera luteinę i zeaksantynę – czyli karotenoidy, które koncentrują się w plamce żółtej siatkówki, gdzie służą jako filtr chroniący przed szkodliwym działaniem światła niebieskiego oraz neutralizują wolne rodniki, co opóźnia degeneracje siatkówki.;
• ekstrakt z borówki amerykańskiej, który zawiera antocyjanozydy. Związki te wspierają mikrokrążenie w naczyniach włosowatych oka, co może poprawiać ostrość widzenia i zmniejszać uczucie zmęczenia oczu.

Dodatkowo suplement ten zawiera łatwo przyswajalny cynk oraz witaminy E i A, niezbędne dla zdrowia oczu.

Suplementy na lepszy wzrok – opinie ekspertów i pacjentów

Z każdym kolejnym rokiem na rynku znaleźć można coraz bogatszą ofertę suplementów diety. Wśród tych najczęściej polecanych przez okulistów znaleźć można preparaty, zawierające luteinę, zeaksantynę, cynk, witaminę A, C, E, kwasy omega-3 oraz ekstrakty roślinne, takie jak borówka amerykańska czy aksamitka.

Eksperci podkreślają, że suplementacja nie zastępuje zbilansowanej diety, ale może być wartościowym wsparciem, zwłaszcza w przypadku osób narażonych na przewlekłe zmęczenie oczu, działanie niebieskiego światła (np. pracujących przy komputerze), a także seniorów i osób z genetyczną predyspozycją do chorób siatkówki.

Pacjenci często zauważają:

• poprawę ostrości widzenia, zwłaszcza o zmierzchu,
• zmniejszenie objawów suchości oczu,
• lepszą tolerancję pracy przy sztucznym świetle lub ekranie,
• a także mniej uczucia zmęczenia i pieczenia oczu po dłuższym czasie suplementacji.

Źródła:

1. H.J. Kaplan,^, Anatomy and function of the eye, 2007.
2. A. Stankiewicz, Najważniejsze (najczęstsze) problemy okulistyczne w praktyce lekarza rodzinnego, „Family Medicine & Primary Care Review”, 2013, 3, s. 477-482.
3. B. Fife, Zdrowe oczy, Białystok 2016.
4. prof.dr hab. nauk przyr. Zofia Błach Olszewska, prof.dr hab. farm. Anna Długosz, prof.dr hab.med. Barbara Kowal- Gierczak, prof.dr hab. farm. Eliza Lamer- Zarawska, , prof.dr hab.med. Jan Niedoworok, Fitoterapia i Leki Roślinne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
5. J. Kotwas, Składniki pokarmowe wpływające na stan narządu wzroku, „Ophtha Therapy”, 2017.
6. J. Gawęcki, Żywienie człowieka – podstawy nauki o żywieniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010, s. 246-248.
7. A. Gryszczyńska, Witaminy z grupy B – naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy, Borgis – Postępy Fitoterapii 4/2009, s. 229-238.
8. Yu-Ping Jia, Lei Sun, He-Shui Yu, Li-Peng Liang, Wei Li, Hui Ding ^{, Xin-Bo Song}, Li-Juan Zhang, The Pharmacological Effects of Lutein and Zeaxanthin on Visual Disorders and Cognition Diseases, 2017.
</ol/